کیست آندومتریوز

شاید تعداد کمی از شما با عارضه آندومتریوز آشنایی داشته باشید، قطعا آنچه شما را به خواندن این نوشتار رسانده است ابتلا به این عارضه و یا تکمیل تحقیقات پیرامون این حوزه باشد. به طور کلی عارضه آندومتریوز از جمله عوامل ایجاد کننده ناباروری است؛ به عبارت دیگر این عارضه از سه عامل اصلی در ایجاد ناباروری شناخته می شود.

اگر با مراجعه به متخصص زنان با این تشخیص مواجه شده اید اما علت و علائم آن را به خوبی نمی شناسید و یا به دنبال بهترین راه درمانی هستید، خواندن این نوشتار می تواند اطلاعات زیادی در خصوص این بیماری در اختیار شما قرار دهد. با ما همراه باشید.

در یک تعریف ساده این عارضه به معنای ایجاد بافت ضخیم در نواحی رحم و ارگان های پیرامونی مثل رحم، لوله های فالوپ و یا حفره های لگن است.

برای درک بهتر فرآیند تشکیل عارضه آندومتریوز باید اینگونه تشریح کنیم: نواحی داخلی رحم بانوان در طول دوران قاعدگی با ضخیم شدن پوششی به نام آندومتر برای بارداری آماده می شود. در واقع این پوشش در دوران عادت ماهیانه زمینه را برای رشد جنین آماده خواهد کرد. زمانی که لقاح صورت نگیرد این لایه شکسته خواهد شد. این چرخه ساخت و فرو یختن در تمامی دوره های عادت ماهیانه ادامه خواهد داشت تا زمان باداری فرا رسد.

اما آندومتریوز در واقعی تشکیل چنین بافت ضخیمی در خارج از رحم است. علاوه بر نواحی که در بالا برای تشکیل عارضه آندومتریوز اشاره شد نواحی دیگری مثل مثانه، وازن و یا مقعد نیز می تواند به این عارضه مبتلا شود.

تفاوت آندومتری ناحیه داخلی رحم و عارضه آندومتریوز در این است که در عارضه آندومتریوز فرآیند فرو ریختن به مانند آندومتری رحم نیست به عیارت دیگر چرخه تشکیل و فرو ریختن این پوشش ضخیم با التهاب و ایجاد ضخم همراه خواهد بود.

زمانی که فرد به این عارضه مبتلا شود با بسته شدن مجاری انتقال تخمک و عدم امکان باروری آن توسط اسپرم، باروری صورت نخواهد گرفت.

ممکن است فرد با مراجعه به متخصص زنان متوجه شود که به این عارضه مبتلا است و قبل از آن هیچ گونه نشانه ای مبینی بر ابتلا به آن مشاهده نکند. بنابراین مراجعه منظم به بهترین متخصص زنان برای بانوان ضروری بوده تا معاینات دقیق وضعیت سلامت رحم مشخصا بررسی شود. اما علاوه بر بروز اختلالات ناباروری ناشی از کیست آندومتریوز یا کیست تخمدان، دیگر نشانه ها عبارت اند از:

• احساس درد های لگنی
• تجربه مقاربت های دردناک
• دفع دردناک در طی دوران قاعدگی
• تجربه دردهای شدید قبل و بعد از دوران قاعدگی
• احساس خستگی
• بروز خونریزی های شدید

احتمال بروز این بیماری در افرادی که دارای شرایط زیر هستند بیشتر است:

• افرادی که بارداری و زایمان نداشته اند.
• افرادی که بلوغ زودرس داشته اند.
• افرادی که یائسگی دیر هنگام داشته اند.
• افرادی که دارای سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را داشته اند.
• افرادی که دارای سیکل های کوتاه قاعدگی هستند.
• افرادی با تولید دبیش از حد استروژن مواجه هستند.
• افرادی که از الکل استفاده می کنند.
• افرادی که دارای مشکلات آناتومی رحم هستند.

همانطور که در بالا ذکر شد این عارضه از جمله علت های شایع در ناباروری است، گرچه بیش از 70 درصد بانوانی که به این عارضه مبتلا می شوند، بارداری بدون مشکل را تجربه خواهند کرد. اما آنچه این عارضه را تبدیل به علت عدم باروری می کند دو نکته است:

• تاثیر بر اناتومی رحم
• تاثیر بر تولید هورمون ها

آندومتریوز با ایجاد اختلال در بافت رحم موجب ایجاد چسبندگی بین رحم و تخمدان خواهد شد که می تواند تاثیر به سزایی بر عملکرد این دو ناحیه داشته باشد. از طرفی این عارضه با ترشحات خود موجب ایجاد التهاب در رحم شده و عملکرد ارگان های لگنی را نیز مختل کرده و بر لانه گزینی جنینی نیز تاثیر منفی می گذارد.

بیماری آندومتریوز را می توان از طریق روش های زیر تشخیص داد:

• بررسی وضعیت عمومی بیمار
• انجام سونوگرافی
• انجام آزمایش خون
• انجام جراحی لاپاراسکوپی

همانطور که در بالا اشاره شد این عارضه می تواند بی نشانه باشد و فرد را برای بارداری با چالش مواجه نکند . اما اگر شخص با شکایت از عدم بارداری به متخصص زنان مراجعه کند، درصورتی که وی تشخیص ابتلا به آندومتریوز را دهد، می تواند بریای بررسی ناحیه رحم از لاپاراسکوپی استفاده کند.

این دستگاه با داشتن دوربین تعیبه شده بر سر آن امکان بررسی نواحی آسیب دیده و بافت رحم را ایجاد خواهد کرد.

در مواقعی نیز برای ارزیابی بافت آندومتریوز ممکن است جراح از بیوپسی و نمونه برداری بافت رحم استفاده کند.

درصورت تشخیص ابتلا به این عارضه روش های زیر گزینه های مناسبی برای درمان خواهند بود:

• دارو درمانی

با استفاده از دارو های تجویز شده می توان درد و التهاب ناشی از آندومتریوز را تسکین داد.

• استفاده از دارو های تحریک تخمک گذاری

زمانی که بانوان با ابتلا به این عارضه توانایی باروری را از دست دهند، می توانند با استفاده از دارو های محرک تخمک گذاری شانس باروری را افزایش دهند.

علاوه بر این می توان از دارو های تزریقی نیز استفاده کرد. در مواقعی که دارو درمانی به تنهایی نتیجه بخش نباشد متخصص انجام روش های تلقیح داخل رحمی اسپرم که به روش iui  معروف است را پیشنهاد خواهد داد.

• جراحی

در صورت بی نتیجه بودن دارو درمانی پزشک می تواند با برداشت بافت ضخیم رحم توسط جراحی به میزان بسیاری شانس باردار شدن را افزایش دهد.

روش های درمانی عارضه آندومتریوز ممکن است موجب ایجاد نقص مادرزادی در جنین شود، لذا بانوانی که به این عارضه مبتلا هستند می بایست قبل از انجام هر گونه روش درمانی با پزشک خود مشورت کنند.